Kỳ thú vườn quốc gia Pù Mát (Nghệ An)

Cách Thành phố Vinh 120 km về phía Tây Nam, Vườn Quốc gia Pù Mát được xem là khu vực có diện tích rừng tự nhiên rộng nhất miền Bắc thuộc địa phận 3 huyện Anh Sơn, Con Cuông và Tương Dương (tỉnh Nghệ An), nằm trên sườn Đông của dải Trường Sơn, dọc theo biên giới Việt Lào có diện tích 91.113 ha.

“Mời em về Pù Mát
Thăm thác Kèm ngang trời”...

Vườn quốc gia Pù Mát được các nhà khoa học trong và ngoài nước đánh giá là một trong những khu rừng đặc dụng có giá trị đa dạng sinh học cao của vùng Bắc Trung Bộ cũng như của Việt Nam. Pù Mát không chỉ biết đến là một khu vực ưu tiên về bảo tồn đa dạng sinh học mà còn là một điểm du lịch sinh thái hấp dẫn với những cảnh đẹp vừa hùng vĩ, vừa nên thơ mà thiên nhiên ban tặng cho Nghệ An.

Đây là nơi sinh sống của 2.494 loài thực vật bậc cao thuộc 159 họ 545 chi, trong vườn có tới 220 loài cây thuốc quý giá như: hà thủ ô, thổ phục linh, quế, ba kích, hoài sơn... cùng các loài cây lấy gỗ, có trầm hương và có hơn hàng trăm loại rau, cây ăn quả các loại - 42 loài thú lớn, 20 loài thú nhỏ, 297 loài chim, 39 loài dơi... Có thể kể tên một số loài như: hổ, báo hoa mai, báo gấm, heo rừng, voọc, vượn đen, gấu chó... Vườn quốc gia Pù Mát là nơi có đàn voi lớn nhất Việt Nam, các loài chim quý như: Trĩ Sao, Gà Lôi, Gà Tiêu...

Đặc biệt nơi đây có một số loài động vật, thực vật quý hiếm cần phải được bảo tồn nghiêm ngặt như: sao la, thỏ vằn, niệc cổ hung và một số loài thực vật như pơ mu, sa mu, sao hải nam...


Từ thị trấn Con Cuông (nơi đặt đại bản doanh Ban Quản lý VQG Pù Mát) chạy xe chưa đầy 30 phút, đến thác khe Kèm. Thác nước bắt nguồn ở độ cao 1.200 m âm thầm lượn qua lòng thung, vách đá, tuôn xuống như những đám mây trắng như bông.
Mùa hè, cho dù Bắc Trung Bộ hun hút gió Lào (nhiệt độ có khi trên 40oC) nhưng tại thác khe Kèm luôn ở 20oC. Ngay tại chân thác, khách du lịch có thể ngồi trên những phiến đá, vừa tắm vừa thả câu. Cá mát sông Giăng - khe Kèm ngon nổi tiếng, là một đặc sản của miền Tây Nghệ An.

Rừng nguyên sinh tỏa bóng, càng tôn thêm vẻ đẹp của một thác nước thơ mộng. Cách khe Kèm không xa, suối nước Mọc thần bí “mọc” lên từ đất sâu (bản Nứa, Yên Khê). Suối nước lạ lùng: mùa hè mát rượi; mùa đông lại ấm áp. Không ai có thể tìm được ngọn nguồn.

Dân gian thêu dệt khá nhiều chuyện quanh suối nước Mọc, có chuyện gắn với tình yêu lứa đôi. Giám đốc Nguyễn Thanh Nhàn thiên về cách lý giải khoa học: “Trong lòng đất sâu nhiều mạch nước hợp thành, chạy qua núi đá, rồi “mọc” lên ở bản Nứa thành khe nước Mọc”.
Anh Vi Xuân Giáp – Chủ tịch huyện Con Cuông - có lần dẫn tôi về suối nước Mọc, kể lại rằng trong lòng suối rất nhiều cá. “Nhưng chẳng ai dám đánh bắt loài cá thiêng, trừ một thầy mo trong bản”.
Bây giờ, suối nước Mọc Yên Khê trở thành một “điểm hẹn” hấp dẫn: mỗi ngày, có hàng trăm du khách tìm đến suối nước Mọc tắm mát. “Con gái bản Nứa tắm ở suối nước Mọc da trắng ngần; tôi nghe nói uống nước Mọc có thể trường sinh – GĐ Nhàn bảo – tại bản Nứa có hơn 10 cụ già trên 80 tuổi, nhờ uống nước Mọc mà da dẻ hồng hào, cơ thể khỏe mạnh, tuổi cao vẫn gùi bó lúa băng rừng”.


Vào vườn quốc gia Pù Mát, du khách như lạc vào xứ sở của thiên đường với cây cảnh muôn loài. Trên các triền núi cao từ 1.500m trở xuống gọi là rừng lùn, nhiều nơi được coi là cảnh tiên. Cây rừng khổng lồ xen giữa những hòn non bộ, mỗi cây là kỷ vật của tạo hoá với nhiều dáng vẻ. Khu du lịch này rất thuận lợi cho sự phát triển loại hình du lịch sinh thái, du lịch khám phá thăm và tìm hiểu phong tục tập quán của các bản dân tộc. Đến đây, du khách còn được tham dự các lễ hội tiêu biểu của vùng ưa thích loại hình du lịch sinh thái và du lịch mạo hiểm.

Hơn 10 năm trước, Pù Mát được đưa vào hệ thống rừng đặc dụng quốc gia.

Trong số 121 khu rừng đặc dụng của VN, Pù Mát được xếp vào hạng giá trị sinh học loại A; với diện tích nguyên sinh lớn; số lượng loài động – thực vật phong phú, đa dạng. Tháng 11 năm 2007 Vườn quốc gia Pù Mát được tổ chức UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới, đồng thời Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An cũng đã phê duyệt quy hoạch chi tiết khu du lịch thác Khe Kèm.

Đây là tiền đề và là điều kiện để Vườn quốc gia Pù Mát phát triển du lịch sinh thái và là địa điểm lý tưởng để du khách đến tham quan, nghiên cứu và giải trí.

Tổng hợp