Nhà hát Lớn Hà Nội xưa và nay
< Khởi công xây dựng năm 1901 và hoàn thành năm 1911, Nhà hát Lớn Hà Nội là sự kết hợp kiến trúc cổ Hy Lạp và nhà hát Opera Paris. Với kinh phí lên tới 2 triệu Franc, dự án nhà hát rộng 2.600 m2 ở Hà Nội đã gây nên những tranh cãi trên báo chí tại Pháp thời kỳ đó.
Nhà hát lớn Hà Nội đã tổ chức lễ kỷ niệm 100 năm thành lập vào ngày 9/11. Lãnh đạo Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã công bố quyết định về việc xếp hạng di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Nhà hát Lớn Hà Nội và Quảng trường Cách mạng tháng Tám.
Mặc dù là một công trình kiến trúc được pha trộn nhiều phong cách, nhưng Nhà hát Lớn Hà Nội vẫn mang đậm dáng vẻ Tân cổ điển Pháp, được đánh giá là kiến trúc đẹp nhất Đông Nam Á.
Nhà hát Lớn Hà Nội tọa lạc trên Quảng trường Cách mạng tháng Tám, đầu phố Tràng Tiền (Hà Nội). Đây vốn là vùng đầm lầy thuộc đất của 2 làng Thạch Tần và Tây Luông giáp gianh với làng Cựu Lâu, thuộc Tổng Phúc Lân, huyện Thọ Xương xưa.
.
Đồ án thiết kế công trình này do hai kiến trúc sư người Pháp là Voyer và Harley thực hiện, mang dáng dấp của nhà hát Opera Paris. Công trình được khởi công vào ngày 7/6/1901 đến khoảng cuối năm 1911 thì hoàn thành.
.
Vì xây trên mặt bằng của một chiếc đầm lớn vừa san lấp nên người ta phải cho đóng tới 35.000 cọc tre trước khi đổ bê tông lót đáy nhà. Móng xây bằng đá tảng, khu vực sân khấu xây bằng gạch chịu lửa để phòng hỏa hoạn, mái nhà lợp bằng phiến thạch trang trí kẽm thếp vàng rất mỹ thuật. Đường vòng quanh mái trang trí bằng gạch tráng men.
.
.
Phía trước có cột đỡ xây theo phong cách Côranhtơ Hy Lạp. Mặt chính nhà hát là hành lang kiến tạo giống như hành lang lâu đài Tuylơri ở Paris. Cửa vào tầng một dẫn tới tiền sảnh. Hai bên là hai cổng phụ có mái che nhô ra để xe cộ có thể đỗ sát vào khi trời mưa, tránh cảnh ướt át.
.
Công trình được đặt trong không gian rộng có hoa, cây cảnh. Chiều dài mặt ngoài là 87m, bề rộng trung bình là 30m, diện tích chung là 2.600m2. Điểm cao nhất của nhà hát lên đến 34m. Từ điểm này có thể nhìn thấy toàn cảnh thành phố, núi Tam Đảo và Ba Vì, ngày đẹp trời còn có thể nhìn thấy dãy núi đá vôi ở Ninh Bình.
.
Cấu trúc nhà hát có thể chia ra làm 3 phần. Mặt trước là thềm tam cấp nhiều bậc đi lên nền tôn cao. Tiền sảnh dài 30m, rộng 15m, từ đây có bậc thang đi lên tầng để vào các "chuồng gà", đi xuống tầng hầm. Trước tiền sảnh có hai ghisê bán vé, trên tầng hai có phòng gương và một phòng nhỏ tiếp khách. Đây là nơi dành cho các nhân vật VIP và gia đình họ.
.
Từ ban công tầng hai có thể bao quát cả quảng trường và nhìn thẳng ra phố Paul Berst (nay là Tràng Tiền). Phần giữa dành cho khu vực hội trường dài 25,5m, rộng 19m, nền nhà dốc về phía sân khấu gồm hai dãy lô có hai cầu thang để rút ra ngoài khi có sự cố.
.
Số ghế ban đầu là 870, tất cả các lô đều có phòng chờ nhỏ. Trần nhà hát được trang trí các họa tiết và có hệ thống quạt trần làm mát và thoáng khí cho khán giả vào mùa hè. Khu vực sân khấu dài 17,50m, rộng 20m mặt mở ra phía khán giả rộng 10m. Phía sau sân khấu có phòng làm việc và 18 lô dành cho diễn viên, các phòng tắm, một thư viện phòng giám đốc và nơi nghỉ ngơi của nhân viên; có kho chứa phông màn, kho đựng dụng cụ cứu hỏa. Tầng hầm cao 5m thoáng khí nhờ hệ thống cửa tò vò.
.
Mặc dù là một công trình kiến trúc được pha trộn nhiều phong cách, nhưng Nhà hát Lớn Hà Nội vẫn mang đậm dáng vẻ Tân cổ điển Pháp, đặc biệt ở kết cấu kiến trúc, kiểu mái hai mảng lợp ngói đá đen cùng các họa tiết trang trí bên trong. Vì thế, mặc dù ra đời muộn hơn các nhà hát ở Sài Gòn và Hải Phòng nhưng Nhà hát Lớn Hà Nội có kiến trúc hoàn chỉnh nhất và trở thành một hình ảnh quen thuộc, đặc trưng của thành phố Hà Nội.
.
Ngay vào thời điểm mới hoàn thành, Nhà hát Lớn Hà Nội đã trở thành trung tâm các sự kiện văn hóa, nghệ thuật dành cho người Pháp và một số ít người Việt thuộc tầng giàu có ở Hà Nội. Đây cũng là địa điểm biểu diễn lý tưởng cho các đoàn kịch, ban nhạc từ Pháp và châu Âu tới lưu diễn.
.
Khoảng thời gian về sau, một số buổi trình diễn của các nghệ sĩ người Việt với mục đích từ thiện như quyên góp cứu nạn các vùng lụt lội, xây dựng nhà tế bần... Từ năm 1940, nhiều đoàn kịch nói Việt Nam đã có thể thuê lại nhà hát để biểu diễn...
.
Không chỉ là nơi tổ chức các sự kiện văn hóa, nghệ thuật của Việt Nam mà một thời Nhà hát Lớn còn là nơi diễn ra các hoạt động cách mạng, yêu nước... Ngày 17/8/1945, trên quảng trường Nhà hát đã diễn ra cuộc mít tinh ra mắt Mặt trận Việt Minh. Ngày 16/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát động Tuần lễ vàng quyên góp ủng hộ Chính phủ tại nơi này.
.
Vào ngày 2/3/1946, Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa khóa 1 cũng đã họp phiên đầu tiên ở Nhà hát và tiếp tục ở đây cho đến những năm 1960, khi Hội trường Ba Đình được xây dựng.
Tiếp đó, trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, quảng trường Nhà hát Lớn là nơi tiễn đưa những người con Hà Nội lên đường nhập ngũ.
.
Chuẩn bị cho Hội nghị khối Pháp ngữ lần thứ 7 diễn ra năm 1997 tại Hà Nội, Nhà nước đã quyết định trùng tu Nhà hát Lớn với số tiền khoảng 16 triệu USD. Lần trùng tu này đã trả lại dáng vẻ ban đầu vì những lần sửa chữa trước đó, người ta quét vôi phủ kín các hoa văn của công trình. Và điều thú vị là các kiến trúc sư đã sử dụng đá ở Lai Châu để làm ngói lợp thay cho ngói cũ, loại ngói phải nhập từ nước Pháp.
.
Kể từ đó đến nay công trình có giá trị về kiến trúc và lịch sử này là địa điểm biểu diễn lý tưởng của các đoàn nghệ thuật trong và ngoài nước, là địa chỉ không thể thiếu cho các tour du lịch đến Hà Nội.
Nhà hát lớn Hà Nội là chứng tích thiêng liêng, ghi dấu và lưu truyền những sự kiện lịch sử và cách mạng quan trọng bậc nhất của quốc gia cũng như thủ đô.
- Theo VnExpress, Datviet
0 nhận xét: