iDulich

Yếu tố địa lý đất giồng cùng sự cộng cư của ba dân tộc Kinh – Hoa - Khmer đã tạo cho Cầu Kè (Trà Vinh) nhiều điều “kỳ thú”. Ngoài những sinh hoạt tôn giáo nhiều màu sắc của cộng đồng dân cư, ở đây còn có một vài đặc sản khá độc đáo: dừa sáp – loại dừa nổi tiếng, đắt nhất Việt Nam - trái viết, bánh ống, sim lo... đặc biệt là chuyện dùng vài loại côn trùng làm thực phẩm, trong đó nổi bật nhất là con ve.

Ve sầu (Cicadae), là loại côn trùng đầu to, vỏ cứng, có đốt, hai cánh trong suốt có nhiều vân, không chích cắn, vô hại đối với con người.

Con đực có khả năng tạo ra âm thanh rỉ rả, inh ỏi suốt mùa hè, và sau khi làm nhiệm vụ thiêng liêng để duy trì nòi giống thì “từ giã cõi đời.  Con cái đẻ trứng dưới vỏ cây, hoặc khe đá.


Khi ấu trùng ve mới nở rơi xuống sống ở dưới đất, bằng cách chích, hút nhựa rễ cây. Đến gian đoạn sắp trưởng thành, ấu trùng ve đào một đường hầm chui lên mặt đất lột xác, mọc cánh thành ve, sống ở trên cây…

Ve non trước đây là món ăn dân dã, khó quên của người dân miệt đồng bằng dùng để chiêu đãi “bạn hiền” vì quí hiếm. Tiếng lành đồn xa, “món ve non” sau này trở thành đặc sản nơi các quán ăn và nhà hàng sang trọng. Do nhu cầu gia tăng của một số “trưởng giả” ở thành phố vừa muốn tìm “của lạ”, vừa muốn thưởng thức những món đặc sản của quê nhà, nên các thương lái xuống các tỉnh lùng sục tìm mua về chế biến món ăn theo yêu cầu của “thượng đế”, khiến họ hàng “nhà ve” phải một phen “bối rối” không biết tìm đường nào để “dung thân”, để mang tiếng hát tô điểm cho đời !!. Giá cả ve non thời điểm hiện nay giao động từ khoảng từ 70 - 80.000đ/kg.

Nắm được qui luật và đặc điểm của loài ve (ấu trùng ve thường bò lên khỏi mặt đất vào ban đêm, leo lên thân cây để chuẩn bị lột xác lần cuối), người dân ở cù lao Tân Quy (xã An Phước Tây, huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh) quê tôi, cứ vào mùa hè (khoảng từ tháng 3 tới tháng 4 âm lịch) là chuẩn bị đồ nghề đi bắt ve non. Chỉ cần một thùng nhỏ có pha sẵn nước muối (hay nước mắm) để ức chế sự lột xác của ve, một cây đèn pin là có thể đi săn ve non được rồi!

Chẳng biết điều kiện môi trường, thời tiết, khí hậu năm nay như thế nào mà “họ hàng nhà ve” xuất hiện rất nhiều nơi đất cù lao Tân Quy. Cứ trời vừa sẩm tối, mặt đất còn hầm hập nóng, thì bọn thanh, thiếu niên “ra quân” săn bắt. Và, đây cũng là lúc những chú ve non đang hì hục “vạch đất” chui lên tìm một gốc cây nào đó để bám vào lột xác trưởng thành. Chỉ cần quơ ánh sáng đèn vào gốc cây chôm chôm, cây nhãn, cây măng cụt, hay cây cà phê…thì ta có thể tóm được chúng, bỏ ngay vào thùng đựng nước muối pha loãng để chúng chết không lột xác được (vì nếu để ve sống, trong vài tiếng đồng hồ ve lột xác và mọc cánh, thịt ve dai, mất ngon!).

Một người may mắn và cần mẫn trong một đêm có thể kiếm được từ 2-3 ký ve non rất dễ dàng ! Ve non có nhiều cách chế biến rất tuyệt, mang phong cách dân dã như: nấu cháo (như cháo ong vò vẽ), xào hành, lăn bột chiên…, nhưng “tuyệt chiêu” và ít tốn công hơn cả là ve non chiên giòn.

Ve non bắt về rửa sạch đất, để ra rổ cho ráo nước. Lửa hồng chuẩn bị. Đổ mỡ (“bơ” thì càng tuyệt !) vào chảo. Chờ sôi, đập dập vài tép tỏi phi thơm rồi cho ve vào cho tới khi chín vàng là nhắc xuống. Cải xà lách xoong, cà chua xắt lát xếp ra dĩa. Dùng xạng xúc ve chiên giòn lên. Nhớ pha một chén nước chấm là nước tương xí muội cho đúng điệu. Thế là xong ! …

Trong cái nắng chói chang của mùa hè oi ả, còn gì thú vị cho bằng cùng các “chiến hữu” ngồi dưới bóng cây râm mát trên bờ vườn hay bờ ruộng, gắp một con ve non chiên giòn, chấm vào chén nước chấm đưa lên miệng nhai chậm rãi. Cái vị béo, bùi, giòn tan trong miệng thấm vào vị giác…, thêm một cốc bia lạnh, nếu có, vào nữa thì thật là hết ý.

Du kịch, GO! - Tổng hợp từ báo Laodong, Mangdulich