iDulich

Dù tạnh hay mưa, mùa lạnh hay mùa nóng, chợ nón Gò Găng - Bình Định cũng chỉ nhóm họp từ 3h sáng cho đến khi Mặt trời lên. Mọi hoạt động mua, bán nón và các nguyên liệu làm nón đều diễn ra dưới ánh đèn dầu.

Nếu muốn thấy hình ảnh tấp nập bán mua ở chợ nón Gò Găng, bạn phải khởi hành từ thành phố Quy Nhơn (Bình Định) lúc 1-2h sáng, ngược ra hướng Bắc theo QL 1A chừng 30km. Chợ kề một ngã ba cạnh quốc lộ, thuộc phường Nhơn Thành, thị xã An Nhơn. Đầu chợ là hoạt động mua, bán nón lá diễn ra dưới những ánh đèn dầu leo lét.
Người bán, người mua đều ngồi bệt trên vệ đường, dùng đèn dầu để thẩm định nón, ngã giá, tính tiền. Bên trong chợ có hàng chục gian hàng bán tre, nứa, lá nón, báo cũ… là những nguyên liệu để làm ra chiếc nón.

Nếu trời không mưa, việc mua bán sẽ diễn ra ngay dưới lòng đường. Khi trời mưa, các gian hàng sẽ dồn vào mái hiên, vách tường của những ngôi nhà nằm kề bên chợ.

Chợ nón Gò Găng được hình thành từ thời Tây Sơn và đã đi vào ca dao, dân ca như: “Gò Găng có nón chung tình/ Ở đây có thiếp một dạ với mình mình ơi” hay  “Em về mua vải chợ Gồm / Gò Găng mua nón phiên Chàm anh vô”… Trải qua hàng trăm năm, chợ nón Gò Găng vẫn giữ được những nét đơn sơ, mộc mạc rất hiếm thấy ở các phiên chợ khác.

Chợ nhưng lại không ồn ào, chen chúc. Người mua, người bán đều quen biết nhau, cách xưng hô đầy thân mật kiểu người trong gia đình như: dì Hai, cô Ba, mợ Năm… Cả phiên chợ chỉ có khoảng vài chục đến gần 100 phụ nữ đã luống tuổi tham gia mua bán. Đến tầm 5h sáng là chợ tan, những phụ nữ đi chợ trở về nhà để kịp ra đồng làm ruộng, trồng khoai…

Tảng sáng chợ Gò Găng tan, tiếp tục hành trình, bạn hãy đến thăm những làng nghề làm nón truyền thống gần đó như Bình Đức, Tân Đức, Tân Nghi, Vĩnh Phú, Châu Thành, Phú Thành, Kiều An… (phường Nhơn Thành) hay nghề làm nón ngựa Phú Gia (xã Cát Tường, huyện Phù Cát)…

Gần trưa, từ phường Nhơn Thành, bạn hãy quay ngược về phía Quy Nhơn chừng 5km, tìm đến những quán ăn dọc bờ sông Kôn thưởng thức các món đặc sản đồng quê như: thịt gà, cá diếc nấu rau răm, khổ qua nấu cá thác lác, cá mương nướng… Quán nằm sát mép sông rộng rãi, thoáng mát, mồi ngon, rượu Bàu Đá nồng nàn, bạn tha hồ nhâm nhi, đàn hát.

Thăm chợ nón Gò Găng và các làng làm nón ở Bình Định, bạn sẽ khám phá rất nhiều điều thú vị về cách sống, cách giữ nghề truyền thống ở nông thôn. Đặc biệt, nếu bạn là người say mê chụp ảnh thì chợ nón Gò Găng là một địa điểm rất thú vị.

- Theo Nguyễn Thế (ANTĐ), ảnh internet